- 021-91034194
- Info@pishco.ir
- Tehran, Sa'adat Abad
استاندارد محیط زیست کدام اند؟ برای پاسخ به این سوال بهتر است ابتدا معنا و مفهوم استاندارد را بدانیم. استاندارد به معنای نظم، قاعده و قانون تلقی می‌شود و توسط سازمان بین‌المللی استاندارد به‌طور زیر تعریف شده است: مدرکی است که شامل قواعد، راهنمایی‌ها و ویژگی‌هایی است برای انجام فعالیت‌ها یا به دست آوردن نتایجی که به صورت عمومی و تکراری مورد استفاده قرار می‌گیرند، با استفاده از روش هم رایی و تأیید شده توسط یک سازمان شناخته شده. هدف اصلی از استانداردها دست‌یابی به نظم مطلوب در یک حوزه خاص است. در مقیاس بین‌المللی، سازمانی به نام سازمان بین‌المللی استاندارد وجود دارد که شامل ۱۶۳ کشور عضو است. در ایران، مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به عنوان مرجعی برای استاندارد، عضو فعال این سازمان بین‌المللی استاندارد می‌باشد.
استانداردها بر اساس گستردگی تأثیرات خود، پنج سطح کارخانه‌ای، شرکتی (جامعه‌ای)، ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی را در بر می‌گیرند. استانداردهای کارخانه‌ای توسط یک واحد تولیدی برای استفاده داخلی خود تدوین می‌شوند. برخی شرکت‌ها یا سازمان‌ها در یک زمینه خاص، اغلب از طریق ایجاد جوامع یا انجمن‌ها، استانداردهای خاص خود را تدوین می‌کنند، مانند استانداردهای انجمن جوشکاری آمریکا (AWS).
استانداردهای ملی توسط موسسات استاندارد ملی هر کشور، با توجه به شرایط خاص آن کشور از جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی، علمی و فنی، تدوین می‌شوند. استانداردهای منطقه‌ای توسط کشورهای عضو یک پیمان منطقه‌ای خاص تهیه می‌شوند، مانند استانداردهای کمیته استاندارد اروپا (CEN).
استانداردهای بین‌المللی توسط سازمان‌های مربوطه با هدف تأمین قابلیت استفاده جهانی تهیه می‌شوند، مانند استانداردهای تولید شده توسط سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) یا کمیسیون بین‌المللی الکتروتکنیک (IEC).
تاریخ شکل‌گیری اولین سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به تصویب قانون اوزان و مقیاس‌ها در سال ۱۳۰۴ خورشیدی برمی‌گردد. در سال ۱۳۳۲، به منظور نظارت بر کیفیت کالاهای صادراتی و وارداتی، تشکیلات رسمی‌ای به وجود آمد و هسته اولیه سازمانی مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به شکل اداره‌ای در اداره کل تجارت ایجاد شد. در سال ۱۳۳۹، با تصویب قانون تأسیس، مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی به فعالیت خود در چارچوب هدف‌ها و مسئولیت‌های مشخص شده آغاز کرد و در همین سال عضویت خود را در سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) تأیید کرد.
سازمان بین‌المللی استانداردسازی، معمولاً با نام ایزو (ISO) شناخته می‌شود، یک سازمان بین‌المللی است که تشکیل شده از نمایندگان موسسات استانداردسازی ملی است. این سازمان، یک سازمان غیردولتی است که به تنظیم استانداردهای کلی و جزئی در زمینه هماهنگی استانداردهای جهانی می‌پردازد. ایزو در عمل به عنوان یک کنسرسیوم عمل می‌کند و دارای ارتباطات نزدیک با دولت‌ها است. این مؤسسه مسئول تعیین انواع استانداردهای صنعتی و تجاری جهانی است و مرکز آن در ژنو، سوئیس قرار دارد. ایزو فعالیت رسمی خود را از تاریخ ۲۳ فوریه ۱۹۴۷ آغاز کرده است.
سازمان بین‌المللی استانداردسازی، به‌رغم اینکه یک سازمان غیردولتی است، به دلیل قدرت و اثرگذاری استانداردهای خود که به قوانین تبدیل می‌شوند، از سایر سازمان‌های غیردولتی قدرتمندتر است. اکنون حدود ۱۵۷ کشور به عضویت در این سازمان پیوسته‌اند، از جمله ایران.
استانداردهای ایزو مخصوص محیط زیست نقش بسیار مهمی در تعیین معیارها و فرآیندهایی دارند که سازمان‌ها برای مدیریت مسائل محیطی به آنها نیاز دارند. این استانداردها به شرکت‌ها راهنمایی می‌کنند تا با تمرکز بر مسائل اکولوژیک، مسئولیت‌پذیری خود را تقویت کرده و الگوها و رویکردهای پایدار و محیط‌زیستی را در ساختار و فرآیندهای خود معماری کنند. در دنیای امروز که مسائل زیست‌محیطی به عنوان اولویت‌های اصلی شناخته می‌شوند، سازمان‌ها به طور فزاینده‌ای از استانداردهای ایزو استفاده می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که تمامی الزامات محیطی را به درستی رعایت می‌نمایند. در واقع، استانداردهای ایزو نقش بحرانی در هدایت کسب‌وکارها به سوی رویکردهای پایدار و مدیریت مسئولانه محیط‌زیست ایفا می‌کنند.
استانداردهای ایزو یک چارچوب قوی برای هدایت سازمان‌ها در پیچیدگی‌های مدیریت محیط‌زیست فراهم می‌کنند. پیاده‌سازی استانداردهای ایزو ویژه محیط‌زیست مزایایی مانند تطابق با آیین‌نامه‌های محلی و بهبود تصویر شرکتی را به همراه دارد. هرچند چالش‌هایی وجود دارند، اما تأثیر مثبت اعتماد به استانداردهای ایزو در بلندمدت، این فرایند را برای هر سازمانی که قصد تعهد به اقدامات پایدار را دارد الزامی می‌سازد.
استانداردهای ایزو به عنوان نقطه‌عطفی برای رویکردهای تجاری مسئولانه و پایدار، با ارائه چارچوبهای مشترک و شناخته‌شده شناخته می‌شوند. این استانداردها به عنوان رهنمودهایی جهانی عمل می‌کنند که به سازمان‌ها امکان می‌دهند فراتر از آیین‌نامه‌های محلی عمل کنند و رویکرد یکپارچه نسبت به مدیریت محیط‌زیست فراهم کنند، که در سطح جهانی شناخته شود. اهمیت این استانداردها به دلایل زیر معلوم می‌شود:
1. تنظیم استانداردها: استانداردهای ایزو در زمینه محیط‌زیست با تعیین معیارها و الزامات واضح، به سازمان‌ها اطمینان می‌دهند که فعالیت‌های آنها با اصول زیست‌محیطی سازگار هستند.
2. تسهیل در تطبیق با قوانین: این استانداردها به سازمان‌ها در تطابق با قوانین و مقررات محیط‌زیستی، به ویژه در اندازه‌گیری و کاهش اثرات زیانبار، کمک می‌کنند.
3. تشویق به مسئولیت‌پذیری: استانداردهای ایزو ویژه محیط‌زیست، سازمان‌ها را به مسئولیت‌پذیری اجتماعی و زیستی تشویق می‌کنند و اهمیت می‌دهند که این مسئولیت‌ها را به‌طور جدی بپذیرند.
4. ساختاردهی بهبود پایدار: با ارائه یک چارچوب مدیریت محیط‌زیست که بهبود پایداری را ترویج می‌کند، از حداقلی‌کردن تأثیرات محیط‌زیستی حمایت می‌کند.
5. افزایش اعتماد عمومی: رعایت استانداردهای ایزو ویژه محیط‌زیست، باعث افزایش اعتماد عمومی به سازمان و محصولات یا خدمات آن می‌شود.
این نکات نشان می‌دهند که استانداردهای ایزو در تحقق مدیریت محیط‌زیستی موثر و پایدار نقش بسیار موثری دارند.
ایزو ۱۴۰۰۰ به منظور کمک به شرکت‌ها و موسسات در به حداقل رساندن نارسایی‌ها و صدمات به محیط زیست، مانند تغییرات آب و هوایی مضر یا آلودگی منابع آب و خاک، با اجرای قوانین رسمی دولت‌ها و جوامع جهانی در زمینه حفظ محیط زیست مطابقت دارد. ایزو ۱۴۰۰۱ یک استاندارد جهانی برای سیستم مدیریت محیطی (EMS) است که از سازمان‌ها می‌خواهد که سیاست‌های محیطی را تعریف کنند، زیان‌های احتمالی به محیط زیست را شناسایی کنند، پروژه‌های محیطی برای بهبود شرایط زیستی طراحی و اجرا کنند، و ابزارها و منابع لازم برای بهبود مستمر محیط زیست را فراهم آورند.
ایزو ۱۴۰۰۰ به طور کیفیتی و از نظر رعایت کیفیت، شباهت زیادی به استانداردهای ایزو ۹۰۰۰ دارد. بنابراین، سازمان نیاز به انتشار و پیاده‌سازی یک شیوه‌نامه سازمانی کنترل کننده کارایی و بررسی جنبه‌های محیطی دارد.
خانواده استانداردهای ایزو ۱۴۰۰۰ به طولانی‌ترین و گسترده‌ترین استانداردهای مدیریت محیطی را شامل می‌شود، اما تنها به استانداردهای اصلی آنها اشاره می‌شود:
استاندارد ایزو ۱۴۰۰۱ به عنوان یک استاندارد اساسی، الزامات مورد نیاز برای یک سیستم مدیریت محیط‌زیست (EMS) مؤثر را تعریف می‌کند. این استاندارد یک چارچوب کلی ارائه می‌دهد که به سازمان‌ها کمک می‌کند تا تأثیرات خود بر محیط‌زیست را شناسایی، ارزیابی، کنترل کرده و به بهبود مستمر آن تلاش کنند.
استاندارد ایزو ۱۴۰۰۴ به‌عنوان یک مکمل برای استاندارد ISO 14001، راهنمایی جهت پیاده‌سازی یک سیستم مدیریت محیط‌زیست (EMS) ارائه می‌دهد. این استاندارد منبع ارزشمندی برای سازمان‌هایی است که تمایل دارند به صورت سیستماتیک عملکرد خود در حوزه زیست‌محیطی را بهبود بخشند.
درک استانداردهای ایزو و تأثیرات زیست‌محیطی یک محصول یا خدمت در طول چرخه حیات آن بسیار اساسی است. استاندارد ایزو ۱۴۰۰۵ سازمان‌ها را در انجام ارزیابی‌های چرخه حیات هدایت می‌کند تا بتوانند تصمیم‌گیری‌های پایدار برای توسعه مدیریت محیط‌زیستی بهبود دهند.
استاندارد ایزو ۱۴۰۰۶ بر روی یکپارچگی جوانمردانه عوامل محیطی در فرآیند طراحی محصول تأکید دارد. این استاندارد اصول طراحی اکولوژیک را ترویج می‌کند و به سازمان‌ها کمک می‌کند تا تأثیرات محیطی محصولات خود را کاهش دهند.
ایزو ۱۴۰۱۵ به عنوان یک راهنمای ارزیابی‌های محیطی در سازمان‌ها شناخته می‌شود. این استاندارد در شناسایی ریسک‌ها و فرصت‌های زیست‌محیطی تسهیل می‌کند و رویکرد پیشگیرانه‌ای برای بهبود مدیریت محیط‌زیست ارائه می‌دهد.
گواهینامه ایزو بهبودی در تصویر یک سازمان به دنبال دارد. اعتماد به این استانداردها تضمین می‌کند که سازمان‌ها با آیین‌نامه‌های محلی و بین‌المللی به‌خوبی مطابقت دارند. این موضوع نه تنها به مدیریت ریسک‌های قانونی کمک می‌کند، بلکه نمایانگر تعهد به روش‌های تجاری اخلاقی و مسئولانه است. مصرف‌کنندگان، سرمایه‌گذاران و سایر ذینفعان احتمالاً با شرکت‌هایی که تعهد به مسئولیت زیست‌محیطی دارند، تعامل بیشتری خواهند داشت. این استانداردها سازمان‌ها را به بهره‌وری بالاتر از منابع، یکپارچگی فرآیندها و کاهش پسماند تشویق می‌کنند. این اقدام نه تنها به حفظ محیط‌زیست کمک می‌کند بلکه باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها و بهبود بهره‌وری عملیاتی نیز می‌شود.
اگرچه استفاده از استانداردهای ایزو ویژه محیط‌زیست در طولانی‌مدت مزایای بسیاری را به همراه دارد، اما برای برخی سازمان‌ها هزینه‌های اولیه پیاده‌سازی این استانداردها ممکن است سنگین باشد. با این حال، این هزینه‌ها اغلب به واسطه تأثیر مثبتی که گواهینامه ایزو بر کارایی عملیاتی و اعتبار سازمان دارد، جبران می‌شوند. پیاده‌سازی موفق استانداردها نیازمند آموزش کارکنان است. اطمینان از این که کارمندان به خوبی با الزامات استانداردهای ایزو آشنا هستند، برای مدیریت محیط‌زیستی مؤثر ضروری است.
بازبینی و ارزیابی جامع از محیط‌زیست: بررسی اثرات زیست‌محیطی فعالیت‌های سازمان در تمام مراحل عملیات.
مشارکت ذینفعان: مشارکت کارکنان، تأمین‌کنندگان و مشتریان در توسعه و اجرای سیستم‌های مدیریت محیط‌زیست.
پیشرفت پایدار: ایجاد مکانیسم‌هایی برای ارزیابی و بهبود مداوم عملکرد محیطی.
استانداردهای ایزو در حوزه محیط‌زیست نقش بنیادینی ایفا می‌کنند؛ زیرا به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا مسائل زیست‌محیطی را مدیریت نمایند، با قوانین محیط‌زیستی هماهنگی داشته باشند و به سمت پایداری و مسئولیت‌پذیری پیشروی کنند.
استفاده از استانداردهای ایزو در اقتصاد سازمان‌ها تأثیر قابل توجهی دارد، زیرا می‌تواند منجر به بهبود بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و افزایش رقابت‌پذیری گردد.
استانداردهای ایزو با ترویج یکپارچگی فرآیندها و کاهش پسماند، منجر به صرفه‌جویی در هزینه‌ها و بهبود بهره‌وری عملیاتی می‌شوند.
ارتباط با دفتر مرکزی:
تهران – سعادت آباد – میدان کاج-کوچه دوازدهم (علی اکبر)-پلاک 5
دفتر 2(علامه جنوبی)ِ :
تهران-سعادت آباد – خیابان علامه جنوبی- کوچه38 غربی-پلاک 1
سایت های مرتبط
دسترسی سریع
تمامی حقوق مادی و معنوی محتوا برای پترو ایمن شریف(پیشکو)محفوظ است.©
لطفا فرم زیر را به دقت پر کنید تا مشاورین ما در اسرع وقت با شما تماس حاصل فرمایند.
