رد پای کربن و نحوه کاهش آن

رد پای کربن به میزان کل انتشار گازهای گلخانه‌ای توسط یک سازمان، رخداد، محصول یا شخص ایجاد شده است. شواهد فراوان نشان می‌دهند که تغییرات اقلیم ناشی از این انتشارات باعث نگرانی‌های جدی برای آینده انسانی شده‌اند؛ به همین دلیل، مفهومی به نام ردپای کربن به وجود آمده است.

مفهوم رد پای کربن (carbon footprint) به میزان کل انتشار گازهای گلخانه‌ای (GHG) توسط یک سازمان، رخداد، محصول یا شخص ایجاد می‌شود. با این تعریف، محاسبه دقیق ردپای کربن به دلیل حجم زیاد داده‌ها و مشکلات مربوط به تفکیک انتشارات طبیعی دی‌اکسید کربن، به‌طور کامل ممکن نیست. بر این اساس، تعریف جدیدی برای ردپای کربن پیشنهاد شده است: «مقیاسی از مقدار کل خروجی دی اکسید کربن (CO۲) و متانول (CH۴) مربوط به یک جمعیت، سامانه یا فعالیت مشخص با در نظر گرفتن همه منابع، ذخیره‌سازی‌ها و فرونشین‌ها در محدوده زمانی و مکانی مربوطه».

غلظت دی‌اکسید کربن در اتمسفر به بالاترین سطح خود در شصت و پنجاه هزار سال اخیر رسیده است و به‌طور جدی در حال افزایش می‌باشد. خشک‌سالی، قحطی و افزایش سطح آب اقیانوس‌ها تنها بخشی از تبعات پیش‌بینی‌شده از افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای هستند. بر اساس گزارش کنوانسیون تغییر اقلیم، ایران در سال ۲۰۱۷ هفتمین کشور جهان از نظر تولید گاز دی‌اکسید کربن بوده است.

گازهای گلخانه‌ای از طریق فعالیت‌هایی همچون حمل و نقل، زمین‌کاوی، تولید محصولات کشاورزی، انرژی، مصالح ساختمانی، چوب، جاده‌ها، ساختمان‌ها و خدمات به جو زمین منتقل می‌شوند و برای سهولت اغلب به صورت معادل دی‌اکسید کربن گزارش می‌شوند. اصطلاح ردپای کربن در واقع از اصطلاح «ردپای بوم‌شناختی» گرفته شده است که در دهه ۱۹۹۰ مورد استفاده قرار گرفت و به معنای نیاز به منابع زمین به میزان مصرف شده توسط هر فرد روی کره‌ی زمین بود. با این حال، ردپای کربن به‌طور خاص میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای به جو را اندازه می‌گیرد و به‌طور مستقیم با تغییرات آب و هوایی مرتبط است.