خانه » انرژی های پاک چیست؟
انرژی های پاک به آن دسته از منابعی گفته میشود که با محیط زیست سازگار هستند و در فرایند تولید خود، آلودگی زیستمحیطی ایجاد نمیکنند. منابعی مانند باد، خورشید، حرارت درونی زمین و جریانهای آبی، امروزه به عنوان پرکاربردترین نمونههای انرژی پاک شناخته شدهاند. برخی متخصصان با در نظر گرفتن عوامل گوناگون، از جمله انرژی هستهای، آن را نیز در دستهبندی انرژیهای سبز قرار دادهاند. دلیل استفاده از واژه “سبز” در اینجا، عدم انتشار دیاکسید کربن توسط این منابع، مشابه با گیاهان، است.
تولید برق از این منابع، به طور سنتی، رایجترین شیوه بهرهبرداری از انرژی های پاک به شمار میرود. با این حال، در عصر حاضر، بحث انرژیهای سبز تنها به مسائل زیستمحیطی محدود نمیشود. در حقیقت، بسیاری از کشورها از زاویه اقتصادی نیز به این نوع انرژیها توجه نشان میدهند.
به بیان دیگر، انرژیهای تجدیدپذیر این امکان را فراهم میکنند که کشورها از وابستگی به سوختهای فسیلی رهایی یابند. افزون بر این، انواع دیگری از انرژیهای سبز نیز در مقیاسهای کوچکتر و در سطح محلی قابل بهرهبرداری هستند. برای مثال، انرژی جزر و مد، نیروی امواج دریا، آبشارهای طبیعی و حتی گرمای تولیدشده از تجزیه غیرهوازی باکتریها، از جمله منابعی هستند که دانشمندان به کار میگیرند.
انرژی پاک از سامانههایی حاصل میشود که هیچگونه آلودگی ایجاد نکرده و بهویژه از انتشار گازهای گلخانهای مانند CO2 که عامل تغییرات آب و هوایی است، جلوگیری میکنند. هر نوع انرژی که از منابعی همچون آب، باد، زیستتوده، زمین یا تابش خورشید استخراج گردد، در دسته انرژیهای پاک قرار میگیرد. به عبارتی دیگر، انرژیای که از منابع طبیعی دریافت شده و با سرعتی بیشتر از میزان مصرف، مجدداً جایگزین میشود، تحت عنوان انرژی تجدیدپذیر یا پاک شناخته میشود.
انرژی تجدیدپذیر (Renewable energy) نوعی انرژی مفید محسوب میشود که از منابع پایدار تأمین شده و در بازههای زمانی انسانی، بهطور طبیعی تجدید میگردد. از جمله این منابع میتوان به تابش خورشید، جریان باد، بارندگی، پدیده جزر و مد، امواج دریا و حرارت زمینگرمایی اشاره داشت.
یک منبع تجدیدناپذیر (Non-renewable resource) به عنوان منبعی طبیعی شناخته میشود که قادر نیست با سرعتی متناسب با میزان مصرف، بهصورت طبیعی بازسازی گردد. موادی مانند کانیهای زمین، سنگهای معدنی، سوختهای فسیلی از قبیل زغالسنگ، نفت خام و گاز طبیعی، همچنین منابعی نظیر آبهای زیرزمینی در آبخوانهای معین، همگی در دسته منابع تجدیدناپذیر قرار میگیرند.
مقاله پیشنهادی: سوخت پاک چیست؟
انرژی پاک یا انرژی سبز به منابعی اطلاق میشود که در فرآیند تولید خود، آلودگیها و اثرات زیستمحیطی ناچیزی بر جای میگذارند. از جمله نمونههای این نوع انرژی میتوان به:
این نوع انرژی تجدیدپذیر عمدتاً از طریق سلولهای خورشیدی به دست میآید که نور خورشید را جذب کرده و به برق تبدیل میکنند. از انرژی خورشیدی برای گرمایش ساختمانها، تأمین آب گرم، پختوپز و روشنایی استفاده میشود.
امروزه، انرژی خورشیدی به حدی گسترش یافته است که در مصارف خانگی، از جمله تأمین نور، مورد بهرهبرداری قرار میگیرد. این منبع انرژی در مقیاسهای وسیعتر نیز جهت تأمین برق مناطق مسکونی به کار برده میشود.
مقاله پیشنهادی: سوخت زیستی چیست و چه کاربردی دارد؟
باد یکی از منابع مهم انرژی به شمار میرود و به عنوان جایگزینی کلیدی برای سوختهای فسیلی در نظر گرفته میشود. انرژی بادی از طریق توربینهای مخصوص جمعآوری شده و به الکتریسیته تبدیل میگردد.
همانند سایر انرژیهای تجدیدپذیر، باد به صورت گسترده اما پراکنده در دسترس است. اختلاف میزان تابش خورشید در مناطق مختلف جهان موجب تفاوت دما و فشار در سطح زمین شده که در نهایت به شکلگیری باد منجر میشود. علاوه بر این، چرخش جو زمین، حرکت گرما از مناطق استوایی به سمت قطبها را تسریع کرده و به تشکیل باد کمک میکند. با این حال، شدت و جهت باد همواره ثابت نیست و نوساناتی را تجربه میکند.
به دلیل تأثیر اندک آن بر محیط زیست، انرژی بادی در دسته فناوریهای پاک جای میگیرد. نیروگاههای بادی هیچگونه آلودگی هوا ایجاد نکرده و تأثیرات زیانآوری بر طبیعت ندارند. در میان منابع تجدیدپذیر، انرژی باد با سرمایهگذاری اولیه کمتری قابل اجرا است و با پیشرفت فناوری، بهبود عملکرد توربینها و رفع چالشهای موجود، هزینه تولید آن به میزان قابل توجهی کاهش خواهد یافت.
هرچند در شرایط فعلی، برق تولیدی از سوختهای فسیلی همچنان ارزانتر از برق حاصل از انرژی بادی است، اما هزینههای بهرهبرداری از این منبع در دو دهه اخیر نزدیک به ۸۵ درصد کاهش یافته و روند نزولی آن همچنان ادامه دارد.
این شکل از انرژی با ذخیرهسازی نیروی حاصل از آب در پشت سدها، تحت عنوان “هیدروپاور” شناخته میشود. امروزه، این موضوع که آیا این نوع انرژی را میتوان در دستهبندی منابع انرژی سبز قرار داد یا خیر، مورد بحث قرار دارد. برخی معتقدند که احداث سدها میتواند به محیط زیست آسیب برساند، ازاینرو، تنها سدهای کمارتفاع را به عنوان گزینهای سازگارتر با محیط زیست در نظر میگیرند.
این نوع انرژی پاک از گرمای ذخیرهشده در اعماق زمین بهره میبرد. دستیابی به این منبع مستلزم عملیات حفاری است که میتواند اثراتی بر محیط زیست داشته باشد. از گذشتههای دور، گرمای زمین برای گرم کردن چشمههای آب گرم مورد استفاده قرار میگرفته و امروزه از این منبع برای تولید برق از طریق بخار و به حرکت درآوردن توربینها استفاده میشود.
میزان انرژی ذخیرهشده در زمین، تنها در ایالات متحده، آنقدر زیاد است که میتواند برق موردنیاز را تا ده برابر بیشتر از زغالسنگ تأمین کند. در کشورهایی مانند ایسلند، امکان بهرهبرداری از منابع زمینگرمایی فراهم است. با این حال، این منبع انرژی به موقعیتهای جغرافیایی خاصی وابسته بوده و برای اطمینان از پایداری و سازگاری کامل آن با محیط زیست، فرآیندهای حفاری باید تحت نظارت دقیق انجام شوند.
مقاله پیشنهادی: پنل خورشیدی(سولار پنل) چیست و چگونه کار میکند؟
دریاها انواع مختلفی از انرژی مانند امواج، جزر و مد، اختلاف دما و تغییرات شوری را در خود نگه داشته و آزاد میکنند. این منابع قادرند در تولید برق و انرژی الکتریکی مورد استفاده قرار گیرند، از سدهای جزر و مدی گرفته تا انرژی حرارتی اقیانوسها و تفاوت غلظت نمک در آبها.
انرژی دریاها به عنوان منبعی پایدار و قابل بهرهبرداری برای تأمین نیازهای انرژی شناخته میشود، اما به کارگیری فناوریهای مناسب و اتخاذ رویکردهای زیستمحیطی ضروری است تا استفادهای بهینه و کمخطر از این منابع صورت گیرد.
انرژی زیستی از منابع گیاهی و جانوری به دست میآید و با استفاده از فناوری به حرارت تبدیل میشود. این نوع انرژی به عنوان چهارمین منبع اصلی انرژی در سطح جهانی شناخته میشود. سوختهای جامد و گازی، حرارت، مواد شیمیایی و سایر منابع، از طریق فناوریهای بیوانرژی استخراج میگردند. تحقیقات در این حوزه در سه بخش عمده متمرکز است: تولید سوخت، کاربردهای آن و ایجاد زیرساختهای مناسب برای توزیع انرژی زیستتوده.
زیستتوده یا بیوماس به مجموعهای از محصولات حاصل از فتوسنتز گفته میشود که به عنوان منبع انرژی استفاده میشود. این منابع انرژی از مواد جمعآوری شده مانند پسماندهای کشاورزی، غذایی و شهری به دست میآیند.
انرژی های پاک برای محیط زیست اهمیت زیادی دارند چرا که به عنوان جایگزینی مناسب برای سوختهای فسیلی به شمار میآید. منابع این نوع انرژی معمولاً تجدیدپذیر و پاک بوده و میزان گازهای گلخانهای کمتری تولید میکنند یا در حد محدودی منتشر میشوند. حتی با در نظر گرفتن تمام مراحل چرخه زندگی، انرژی پاک به طور قابلتوجهی کمتر از سوختهای فسیلی گازهای گلخانهای آزاد میسازد. این تاثیرات مثبت نه تنها برای محیط زیست، بلکه برای سلامتی انسانها و موجودات زنده نیز حائز اهمیت است.
انرژی پاک یکی از اجزای کلیدی در بازار بورس انرژی محسوب میشود. این نوع انرژی که از منابع تجدیدپذیری مانند خورشید، باد، آب و زیستتوده استخراج میگردد، از نظر تأثیرات زیستمحیطی و اقتصادی بسیار ارزشمند است. در بورس انرژی، انرژی پاک به عنوان یکی از منابع اصلی تجارت انرژی شناخته میشود و نقش مهمی در کاهش گازهای گلخانهای و وابستگی به سوختهای فسیلی ایفا میکند.
این نوع انرژی میتواند به پایداری قیمتها منجر شود، زیرا معمولاً در مقیاس محلی تولید میشود و تحت تأثیر مسائل جهانی یا نوسانات قیمت نفت قرار ندارد. همچنین، انرژی پاک قادر است زمینهساز اشتغالزایی و ایجاد فرصتهای اقتصادی در جوامع محلی باشد.
در سال 2018، انرژیهای تجدیدپذیر با ایجاد 11 میلیون شغل در سراسر جهان تاثیر زیادی داشتند و انتظار میرود که این عدد با توجه به رویکردهایی مانند “صفر خالص” افزایش یابد. با توجه به این که تولید انرژی از منابع تجدیدپذیر به صورت محلی صورت میگیرد، زیرساختهای انرژی به عنوان گزینهای منعطفتر و مقاومتر شناخته میشوند.
انرژی پاک و انرژی تجدیدپذیر کاملاً معادل یکدیگر نیستند. در حالی که برخی منابع انرژی پاک در دسته تجدیدپذیرها قرار میگیرند، اما تمام منابع تجدیدپذیر لزوماً پاک محسوب نمیشوند.
به طور کلی، منابع تجدیدپذیر به آن دسته از منابع انرژی اطلاق میشوند که قابلیت بازسازی دارند و در نتیجه، پایانناپذیر هستند. بسیاری از این منابع پایدار و دوستدار محیط زیستاند، اما برخی از آنها نه پایداری کامل دارند و نه کاملاً سبز محسوب میشوند. برای مثال، انرژی زمینگرمایی و انرژی زیستتوده دو نمونه از منابع تجدیدپذیر هستند که در فرآیند تولید انرژی، گاز CO2 منتشر میکنند.
میزان انرژی تولیدشده از سوختهای فسیلی برای صنایع بسیار بیشتر از انرژیهای پاک است.
وابستگی تولید انرژی پاک به شرایط اقلیمی، آن را برای صنایع گزینهای کماعتمادتر میسازد، چرا که در برخی مناطق امکان تولید پایدار این نوع انرژی فراهم نیست.
هزینه بالای تجهیزات مورد نیاز برای بهرهگیری از انرژی پاک، چالشهایی را در استفاده گسترده از آن ایجاد کرده است، زیرا این فناوریها نسبتاً جدید بوده و قیمت بالایی دارند.
منابع انرژی پاک به شکل مادی قابل ذخیرهسازی یا حمل و نقل نیستند، بنابراین برخلاف سوختهای فسیلی، امکان انتقال آنها به مناطق دوردست وجود ندارد.
همچنین، برخی از تجهیزات مورد استفاده در فرآیند استخراج و تبدیل انرژیهای پاک، قابلیت بازیافت ندارند و ممکن است اثرات زیستمحیطی نامطلوبی به همراه داشته باشند.
سایت های مرتبط
دسترسی سریع
شرکت فنی مهندسی پترو ایمن شریف در سال 1389 توسط تعدادی از مهندسان و متخصصان فارغ التحصیل دانشگاههای برتر ایران که اعتقاد به شعار خواستن آفریدن است و با نکته شتابنده در حرکتهای علمی در زمینه محیط زیست بنیان گذاشته شده است.
تهران.سعادت آباد.میدان کاج.کوچه دوازدهم (علی اکبر).پلاک 5
تهران.سعادت آباد.خیابان علامه جنوبی.کوچه38 غربی.پلاک 1
شنبه تا چهارشنبه ساعت 8:15 الی 16:30 پنجشنبه: 8:15 الی 13
تمامی حقوق مادی و معنوی محتوا برای پترو ایمن شریف(پیشکو)محفوظ است.©
لطفا فرم زیر را به دقت پر کنید تا مشاورین ما در اسرع وقت با شما تماس حاصل فرمایند.