معرفی پروژه یHSE شهروندی در حوزه ی کودک و نوجوان
شهرداری تهران برای تبدیل تهران به شهری دارای رفاه عمومی، مقاوم و همچنین ایجاد شهری امن و سالم با محوریت انسان سالم، از طریق ارتقاء ایمنی در محیطهای اجتماعی؛ نسبت به تعریف و اجرای پروژههای HSE شهروندی در سطح مناطق 22 گانه کلان شهر همت گمارد. از جمله این پروژه ها، پروژه یHSE شهروندی در حوزه ی کودک و نوجوان می باشد. از آنجا که کودکان سرمایههای اصلی هر کشوری میباشند و پرورش آنها از اهداف اصلی برنامههای توسعه اجتماعی، اقتصادی میباشد؛ برای دستیابی به اهداف توسعه باید تأمین بالاترین سطح سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی کودکان بهعنوان ضرورت و اولویت برنامههای توسعهای مورد توجه قرار گیرد. بعد از خانواده مهد و مدرسه مهم ترین نقش را در سلامت کودک دارد. رعایت حقوق هر کودک یا دانش آموز پیرامون داشتن آب سالم و پاکیزه، سیستمهای دفع بهداشتی مناسب و همچنین آموزش بهداشت یکی از مهم ترین مسائلی است که سیاستگزاران و مدیران مراکز آموزشی و پرورشی کودک و نوجوان میبایست به آن توجه داشته باشند. بسیاری از دانش آموزان مدارس امروزه به آب نوشیدنی سالم دستشویی های بهداشتی و آموزش بهداشت دسترسی دارند و تجربیات به دست آمده از سالهای گذشته می تواند برای حمایت از برنامه های بهداشتی مدارس که باعث بهبود سلامت و تندرستی دانش آموزان و افزایش یادگیری آنان می شود، به کار رود.
در این پروژه سعی بر آن است تا با انجام مطالعات میدانی و نیز پژوهش در زمینه نمونه های موجود در دنیا، نسبت به طراحی مدلی متناسب با شرایط موجود مراکز آموزش کودک و نوجوان اقدام گردد. مطالعات میدانی این پژوهش شامل بررسی ساختارهای موجود در دستگاه های دولتی و غیر دولتی مرتبط و نیز بررسی وضعیت مراکز آموزشی به لحاظ رعایت مسائل ایمنی، بهداشت و محیط زیست در مراکز آموزش کودکان و نوجوانان ( مدارس، مهدهای کودک و خانه های کودک ) می باشد.
هدف از اجرای این پروژه، طراحی مدلی به منظور مدیریت HSE این مراکز می باشد. همان طور که می دانیم مدارس و مراکز آموزش کودک و نوجوان به طیف وسیعی از جامعه خدمات می دهند . تقریباً اکثر خانواده های کشور دارای فرزند خردسال یا نوجوان می باشند که وجود ساختار و سیستمی به منظور اطمینان از مدیریت مخاطرات ایمنی، بهداشتی و زیست محیطی از اولویت ویژه ای برخوردار است.
فاز اول پروژه: شناخت، ارزیابی و مستندسازي وضعيت موجود براي هر یك از گروههاي کاري
فعالیت های قابل اجرا پروژه در فاز اول، به شرح است:
1- شناسایی کلیه مرکز آموزش کودک و نوجوان و خانه های محله که در دامنه پروژه قرار دارند به تفکیک منطقه، ناحیه و محله
2- تعیین چالش ها، مشکلات و محدودیت های فعلی در اجرای پروژه در مراکز آموزش کودک و نوجوان
3- شناسایی و گردآوری کلیه اسناد بالادستی، قوانین، آئین نامه های اجرایی و دستورالعمل های مرتبط با HSE
-4 بررسی کلان به منظور شناسایی اقدامات صورت پذیرفته در راستای تحقق و اجرایی شدن الزامات قانونی موجود
-5 شناسایی سازمان ها، نهاد ها و دستگاه های متولی و مسئول در خصوص مراکز آموزش کودک و نوجوان شامل آموزش و پرورش، سازمان بهزیستی، وزارت بهداشت و درمان، معاونت اجتماعی شهرداری تهران و تعیین درجه بحرانیت و اهمیت آنها
6- بررسی ماموریتها، وظایف، مسئولیت ها، اهداف و فعالیت های انجام شده سازمان ها، نهادها و دستگاه های مشخص شده و ارزیابی وضعیت ساختارها و فرایندهای کاری در ارتباط با هر یک از گروه های کاری هشت گانه و آسیب شناسی آن
-7 جمع آوری آمار کلان مربوط به حوادث، جراحت ها و آسیب های HSE در مراکز آموزش کودک و نوجوان
8- بررسی و شناسایی پتانسیل های موجود جهت تقویت و ارتقای سطح HSE در مراکز آموزش کودک و نوجوان
9- مطالعات کتابخانه ای و جستجو در اینترنت و مراجع معتبر، به منظور شناسایی Best Practice های موجود در منطقه و کشورهای توسعه یافته در ارتباط با HSE مراکز اموزش کودک و نوجوان
فاز دوم پروژه: طراحی نظام مدیریت HSE شهروندي در هر یك از گروههاي کاري
برخی فعالیت های قابل اجرا پروژه در فاز دوم، به شرح است:
- ایجاد نمودار سازمانی مناسب جهت اجرای پروژه شامل:
تشکیل ” شورای عالی HSE مراکز آموزش کودک و نوجوان” با حضور نماینده شورای اسلامی شهر تهران، نماینده اداره کل دفتر سلامت وزارت آموزش و پرورش، نماینده دفتر سلامت جمعیت خانواده و مدارس، نماینده اداره سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس، نماینده سازمان نوسازی و تجهیز مدارس، نماینده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، نماینده بهزیستی استان تهران، نماینده معاونت اجتماعی شهرداری تهران، نماینده شرکت شهر سالم و نماینده دانشگاه تهران به منظور سیاست گذاری کلان و تخصیص منابع لازم در راستای استقرار HSE در مراکز آموزش کودکان و نوجوانان.
تشکیل پنج کمیته ی منطقه ای HSE مراکز آموزش کودک و نوجوان در هر یک از مناطق 1، 4، 6،7و8 با حضور نماینده آموزش و پرورش منطقه ی مربوطه، نماینده بهزیستی منطقه مربوطه، نماینده معاونت اجتماعی شهرداری منطقه مربوطه، نماینده شرکت شهر سالم و نماینده دانشگاه تهران به منظور حمایت و ابلاغ عملیاتی نمودن الزامات HSE و نظارت کلان بر حسن اجرای اقدامات صورت پذیرفته .
- تشکیل کانون های مورد نیاز در سطح محلات و راه اندازی آنها
- تشکیل ساختار اجرایی پروژه در دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران با مدیریت و نظارت ریاست دانشکده و استفاده از کارشناسان واجد صلاحیت و مجرب HSE
- تبیین فرایندهای ارتباطی و اجرایی لازم بین شورای عالی، کمیته ها، کانون های محلات و بخش های ستادی و عملیاتی پروژه
- بازدید میدانی از چند مرکز آموزشی (مدرسه، مهد کودک، خانه بازی) به منظور گرد آوری اطلاعات لازم، شناسایی ماهیت فعالیت ها، خطرات و ریسک های موجود، بررسی وضعیت فعلی و شناسایی عناصر مهم در طراحی یک سیستم مدیریتی HSE
- جمع بندی و تدوین مستندات HSE لازم، شامل الزامات مدل کاربردی سیستم مدیریت HSE، دستورالعمل های مربوطه نظیر شناسایی خطرات، ارزیابی و مدیریت ریسک، ثبتف گزارش، آنالیز و مدیریت حوادث، بازرسی و نظارت، واکنش در شرایط اضطراری و …
- ارائه ی مدل کاربردی سیستم مدیریت HSE به سامانه HSE شهرداری و اخذ تایید آن
فاز سوم : شناسایی خطرات، ارزیابی و مدیریت ریسک و استقرار و پیاده سازی سیستم مدیریت طراحی شده
برخی از فعالیت های قابل انجام در این فاز:
تهیه ی پیش نویس روش ابلاغ و اطلاع رسانی الزامات HSE به مراکز آموزش کودک و نوجوان
مکاتبه و ابلاغ اجرای الزامات HSE مراکز آموزش کودک و نوجوان به کلیه مراکز آموزشی ، که در دامنه کار پروژه قرار دارند.
برگزاری همایش های یک روزه در هر منطقه به منظور آموزش الزامات HSE مراکز آموزش کودک و نوجوان” و نحوه نظارت و بازرسی بر اجرای این الزامات. HSE
- تشکیل تیم بازرسی و ممیزی HSE از مراکز آموزشی
- برگزاری کارگاه های آموزشی بازرسی و ممیزی الزامات HSE در مراکز آموزش کودک و نوجوان”
- تهیه برنامه زمان بندی بازرسی و ممیزی HSE از مراکز آموزشی
- انجام بازرسی و ممیزی HSE از مراکز آموزشی و تکمیل چک لیست ها بر اساس برنامه و مکانیزم تعریف شده
- شناسایی خطرات HSE و اماکن و نقاط بحرانی در هر یک از مراکز تحت بازرسی و ارزیابی ریسک ها و ارائه راهکارهای کنترلی موردنیاز
- شناسایی اماکن و نقاط بحرانی با توجه به نتایج ارزیابی ریسک
- تهیه الزامات قانونی مرتبط با HSE در مرتبط با ریسک های شناسایی شده
- تعیین اهداف جزئی بهداشت، ایمنی و محیط زیست بر اساس خروجی فرایند مدیریت ریسک
- تهیه برنامه مدیریت ریسک و جنبه ها
- تدوین اهداف و برآورد میزان منابع مورد نیاز
- تدوین طرح و برنامه های تحقق اهداف HSE به مسئولین مراکز آموزشی از طریق شورای عالی و کمیته های متناظر
- مشاوره و نظارت بر اجرای طرح و برنامه ها و رفع اشکالات احتمالی سیستم
- تدوین و ارائه گزارش فاز چهارم به دبیرخانه سامانه مدیریت HSE شهرداری تهران
فازپنجم: بازرسیونظارت
فعالیت های قابل انجام در این فاز نیز، به شرح زیر می باشد:
1. بازرسی مجدد از تمامی مراکز آموزش کودک و نوجوان
2. مشاوره و نظارت بر اجرای برنامه مدیریت ریسک و جنبه ها
3. ارزیابی مجدد فعالیتها با هدف اطمینان از اثربخشی اقدامات کنترلی
4. مستندسازی و تدوین گزارشات مرتبط همراه با تصویرسازی اقدامات به عمل آمده
5. تنظیم ابلاغیه مربوط به گزارش نهایی و تعیین مسئولیتهای رفع موارد عدم انطباق و انجام اقدامات اصلاحی به مسئولین مراکز آموزش کودک ونوجوان
6. پیگیری های لازم بعد از انجام بازرسی
فازششم: ارائهآموزشهاوارتقايسطحآگاهیوفرهنگ
برخی از فعالیت های قابل انجام در این فاز نیز، به شرح زیر می باشد:
- بازنگری مستندات HSE شامل الزامات “راهنمای استقرار سیستم مدیریت HSE و چک لیست های ممیزی و بازرسی HSE مراکز آموزش کودکان و نوجوانان” ، بر اساس نتایج بازرسی های صورت پذیرفته.
- طراحی کتاب HSE در مراکز آموزش کودک و نوجوان”، بر اساس تجربیات به دست آمده از نتایج بازرسی های HSE مراکز آموزشی
- طراحی و راه اندازی سایت اینترنتی به منظور اطلاع رسانی موضوعات HSE ویژه مراکز آموزش کودک و نوجوان و به روز رسانی آن
- برگزاری یک همایش یکروزه به منظور ارائه خروجی های طرح به مراجع مربوطه
- تهیه مطالب مرتبط با موضوعات HSE ویژه مراکز آموزش کودک و نوجوان و ارسال برای “کارگروه HSE مراکز آموزش کودکان و نوجوانان” در ستاد شرکت شهر سالم، به منظور درج در مجلات و نشریات مرتبط
- تدوین نتایج پروژه در قالب مقالات علمی جهت ارائه در همایش های ملی و بین المللی.
فازهفتم: برقراريارتباطوتعامللازمبامراجعقانونگذاري
فعالیت های قابل انجام در فازهفتم پروژه به شرح زیر است:
- شناسایی محدودیت های قانونی در زمینه موضوع پروژه
- تدوین و ارائه طرح های پیشنهادی به نهادهای قانونگذاری نظیر شورای اسلامی شهر تهران و مجلس شورای اسلامی